Ака уйăхĕн 28-мĕшĕнче Муркаш районĕнчи Калайкасси шкулĕнче Иван Яковлевич Яковлев çуралнăранпа 170 çул тултарнине халалланă «Чăваш ачи чăвашах» республика шайĕнчи фестиваль иртрĕ. Фестивале чăваш шкулĕсенче тăван чĕлхепе культурăна аталантарас тĕллевпе Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕ тата А. Г. Николаев ячĕллĕ Калайкассинчи пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан вăтам шкул йĕркелерĕ.
«Чăваш ачи чăвашах» фестиваль вăйă картипе пуçланчĕ. Калайкасси шкулĕнче вĕренекенсем, пуçтарăннă хăнасем – пурĕ 250 çынна яхăн, вăйă картине тăрса карталанса утрĕç. Чăваш тумĕн, кĕвви-çеммин илемĕ пурне те тыткăнларĕ. Фестивале Чăваш Республикин вĕренӳ институчĕн проректорĕ Светлана Владимировна Петрова уçрĕ. Вăл тăван чĕлхе пуласлăхĕ пирки каларĕ, пурне те чăваш чĕлхи кунĕпе тепĕр хут саламларĕ. «Чăваш ачи чăвашах» фестиваль гимне Саида Усмановна Колдашова шăрантарчĕ. Пухăннă халăха Чăваш халăхĕн ăслăлăхпа ӳнер академийĕн президенчĕ Евгений Евстафьевич Ерагин саламларĕ.
Фестиваль шайĕнче виçĕ ăмăрту иртрĕ. «Вĕрентетпĕр чăвашла» ăмăртура чăваш чĕлхи предметне вĕрентмен учительсем хутшăнчĕç, чăвашла уçă уроксем пачĕç. Вĕрентекенсен урокĕсене Чăваш Республикин Вĕренӳ институчĕн проректорĕ Светлана Владимировна Петрова тата Чăваш чĕлхипе литература кафедрин ертӳçи Егорова Анна Семеновна хакларĕç. Комсомольски районĕн вĕрентекенĕсем Елена Николаевна Курицына тата Татьяна Васильевна Тихонова «Чăваш халăх уявĕсем» темăпа 5 класра урок кăтартрĕç, «Чĕвĕл-чĕвĕл калаçу» номинацире мала тухрĕç. Калайкасси шкулĕнчи Галина Вениаминовна Лебедева 7-мĕш класс пикисене ĕç урокĕнче хуран кукли пĕçерме вĕрентрĕ, «Юрла-юрла вĕрентекен» номинацире мала тухрĕ. 3-мĕш вырăна Оринино шкулĕнче хими предметне вĕрентекен Ирина Григорьевна Григорьева çĕнсе илчĕ. Вăл 10-мĕш класра «Крахмал» темăпа уçă урок пачĕ. Ҫатракасси шкулĕнче истори предметне вĕрентекен Наталья Григорьевна Романова 5-мĕш классене «Авалхи грек тата рим çыннисен ăмăртăвĕ» урока чăвашла ирттерчĕ, 2-мĕш вырăна тивĕçрĕ. 1-мĕш вырăна Канаш районĕнчи Вырăскас Пикших шкулĕнче вĕрентекен Татьяна Васильевна Елисеева тухрĕ, ăна «Чăвашлăха аталантаракан чи хастар вĕрентекен» медальпе чысларĕç.
«Савăнатăп эп чăваш пулнăшăн» ăмăртура кĕçĕн классенче вĕренекен ачасем чăваш халăхĕн йăли-йĕркине кăтартса пачĕç. Ăмăртăва хутшăнакан ушкăнсене Чăваш Республикин вĕренӳ институтĕнче вăй хуракан Валентина Ивановна Игнатьева, Муркаш район администрацийĕн вĕренӳ, çамрăксен политики, физкультурăпа спорт пайĕн пуçлăхĕн çумĕ Ирина Александрова Ершова, Калайкасси шкулĕнче чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекен Маргарита Ильинична Колбасова хакларĕç. Жюри членĕсем ачасем тĕрĕс те илемлĕ калаçма пĕлнине, хăйсене сцена çинче тивĕçлĕ тытнине, ачасен тумĕпе йăла-йĕрке содержанийĕ килĕшсе тăнине тимлĕ сăнарĕç. «Савăнатăп эп чăваш пулнишăн» ăмăртăва Саида Усмановна Колдашова ертсе пычĕ. Оринино вăтам шкулĕн «Лантăш» ушкăнĕ «Юрă-ташă ăстисем» номинацире çĕнтерчĕ, Ильинка шкулĕн «Хĕвел шевлисем» «Чăваш шăпчăкĕсем» ята тивĕçрĕç. Калайкасси шкулĕн «Хунав» ушкăнĕ «Чĕлхе управçисем», «Путене» ушкăнĕ «Ешĕл хунавсем» номинацисенче маттур пулчĕç. Комсомольски районĕнчи Ҫĕнĕ Мăратри «Шевле» ушкăн ĕне ыррипе çыхăннă йăлана кăтартса «Ҫемье йăли-йĕркине тытса пыракансем» номинацире çĕнтерчĕ. Муркаш районĕнчи Турай шкулĕнчи «Хунав» ушкăн «Сцена ăстисем» ята тивĕçрĕ. Номинацире çĕнтернисене пурне те грамота парса хавхлантарчĕç. 3-мĕш вырăна Калайкасси шкулĕнчи «Ҫеçпĕл» ушкăн тухрĕ. Вĕсем çуллахи вăхăтра ачасем выртмана çӳренине кăтартса пачĕç. Класс ертӳçи Надежда Вячеславовна Никольская ачасемпе пĕрле чăн-чăн кăвайт ăсталанă. 2-мĕш вырăна Муркаш районĕнчи Москакасси шкулĕн «Чăваш ачисем» ушкăнĕ Мăнкун уявне кăтартса çĕнсе илчĕ. Хĕвелĕ те ташласа тухрĕ, чуччу çакса чуччу та ярăнчĕç ачасем. Чи маттур ушкăн Калайкасси шкулĕнчи «Туслăх» ушкăн (2-мĕш класс) пулчĕ. Класс ертÿçи Алина Николаевна Данилова тата илемлĕх ертÿçи Надежда Максимилиановна Кондукторова ертсе пынипе ачасем кĕвĕ инструменчĕсемпе те аван калаççĕ. Сцена çинчех çуралнă тейĕн вĕсене. Мала тухнисене дипломпа чысларĕç, пылак парнесемпе хаваслантарчĕç. Çĕнтерÿçĕ ушкăн «Савăнатăп эп чăваш пулнишăн» кубока тивĕçрĕ. «Сар каччăпа сарă хĕр» ăмăртура 7-9 классенче вĕренекен яш-кĕрĕм чăваш халăх историне, культурине, чĕлхине, йăли-йĕркине пĕлнине ăс-тăн вăййинче кăтартрĕ. Вăййа Калайкасси шкулĕнче чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекен Эльвира Владимировна Портнова ирттерчĕ. Ачасен ĕçне Чăваш халăхĕн ăслăлăхпа ӳнер академийĕн президенчĕ Евгений Евстафьевич Ерагин хакларĕ. Ăс-тăн вăййинче хутшăнма пурĕ çичĕ ушкăн кăмăл турĕ. Москакасси шкулĕнче вĕренекен Сергей Пашковпа Екатерина Антонова «Хастар çамрăксем» номинацире мала тухрĕç. Оринино шкулĕнче вĕренекен Никита Орловпа Анна Блинова «Чĕлхе тĕпчевçисем» ята тивĕçрĕç. Канаш районĕнчи Вырăскас Пикших шкулĕнче вĕренекен Константин Романовпа Анастасия Степанова «Эпир Улăп йăхĕнчен» номинацире чи хастаррисем пулчĕç. 3-мĕш вырăна пĕр пек балсем пухса (3450 б.) Шурча шкулĕнче вĕренекен Стапан Борзаевпа Валерия Львова тата Калайкасси шкулĕнче ăс пухакан Екатерина Павловăпа Петр Угаров тухрĕç. Анчах та дипломсемпе тортсен шучĕ виççĕ кăна пулнăран Калайкасси шкулĕнче вĕренекен маттур ачасене халăх умĕнче чыслама май килмерĕ. Вĕсене кăшт каярах шкул ачисем умĕнче саламлăпăр. 2-мĕш вырăна Шупашкар районĕнчи Кӳкеç лицейĕнче вĕренекен Евгений Павловпа Ольга Тимофеева тухрĕç. Чи маттуррисене, 1-мĕш вырăна çĕнсе илекенсене, Муркаш районĕнчи Ҫатракасси вăтам шкулĕнче вĕренекен Димирий Скворцовпа Татьяна Агаровăна «Сар каччăпа сарă хĕр» кубокпа чысларĕç. Унсăр пуçне 1-3-мĕш вырăнсене тухнисене диплом парса хавхалантарчĕç, пылак парнесемпе савăнтарчĕç.
Ăмăртусем вĕçленсен вĕрентекенсем «Чăвашах-ши эпĕ?» çавра сĕтел тавра пуçтарăнчĕç. Светлана Владимировнăпа Анна Семеновна шкулсенче тăван чĕлхене вĕрентессипе çыхăннă çĕнĕлĕхсемпе паллаштарчĕç, тăван халăхăн патриотизм туйăмне ачасенче епле аталантарассине сÿтсе яврĕç. Çавра сĕтеле хутшăнакансем чăвашлăха аталантарас тесе мĕнле ĕçленине каласа пачĕç, хăйсен ĕçĕ-хĕлĕпе паллаштарчĕç, пăшăрхантаракан ыйтусем тавра калаçрĕç, ытларах ашшĕ-амăшĕсемпе ĕçлемеллине палăртрĕç.
„Чăваш ачи чăвашах” фестиваль иккĕмĕш çул кăна иртет-ха. Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕн вĕрентекенĕсем асăннă фестиваль пысăк пĕлтерĕшлĕ пулнине палăртрĕç. Чăнах та, ача мĕн пĕчĕкрен тăван халăхăмăрăн ырă йăли-йĕркипе паллашса, сăвви-юррине ăша хывса çитĕнсен, акăш евĕр ташшине ташласа ÿссен чăваш ачи чăвашах пулĕ.